Ruchome wydmy

Słowiński Park Narodowy (SPN) został utworzony 1 stycznia 1967 r. i jest dzisiaj jednym z 23 parków narodowych w Polsce. Swym zasięgiem obejmuje północną część Niziny Gardnieńsko-Łebskiej, Mierzeję Łebską, fragmenty moreny czołowej z czasów ostatniego zlodowacenia wraz z najwyższą kulminacją na wzgórzu Rowokół (115 m n.p.m.) oraz szereg jezior: Łebsko Gardno, Jezioro Dołgie Wielkie i Dołgie Małe. Cały obszar Parku, który zajmuje w chwili obecnej powierzchnię 327,44 km². Zaliczany on jest do Mezoregionu Wybrzeża Słowińskiego i jest najbardziej na północ wysuniętą częścią Pobrzeża Południowobałtyckiego. Charakterystycznymi elementami Parku są bagna, łąki, torfowiska, nadmorskie bory i lasy, a przede wszystkim wydmowy pas mierzei z ruchomymi wydmami. Symbolem Słowińskiego Parku Narodowego jest… mewa srebrzysta.

Najbardziej znaną częścią SPN jest Mierzeja Łebska – wąski przesmyk lądowy o długości ok. 20 km i szerokości 1-2 km, rozciągający się pomiędzy Jeziorem Łebsko i wybrzeżem Bałtyku. Występują tutaj zespoły nadmorskich wydm wałowych stale zasilanych piaskiem przemieszczanym z plaży i sąsiednich obszarów wydmowych oraz budujące wnętrze mierzei zespoły wydm ruchomych. Od prawie 100 lat wzbudzają one zainteresowanie naukowców, stanowiąc swoisty poligon badawczy dla oceny stanu, budowy i dynamiki wydm nadmorskich.

Ruchome wydmy zawdzięczają swoją nazwę temu, że każdego roku przemieszczają się one ku wschodowi o kilka- kilkanaście metrów. Jest to efekt stałego zachodniego wiatru, w wyniku którego ziarenka piasku przemieszczają się z zachodu na wschód. Stąd też zwykle zachodni stok wydm jest łagodny i długi, natomiast wschodni krótki i stromy. Z roku na rok, wydmy w Słowińskim Parku Narodowym coraz bardziej zasypują Jezioro Łebskie, którego powierzchnia tym samym stale się zmniejsza.

Najbardziej znaną z wydm znajdujących się w okolicach Łeby jest Wydma Łącka. Jej nazwa pochodzi od wsi Łączka, która została zasypana przez tę wydmę ok. 300 lat temu. Jej wysokość dochodzi do 42 m n.p.m., a najwyższy jej punkt nazywany jest Łącką Górą. Rozpościera się z niej panorama o wyjątkowej urodzie. Obejmuje swym zasięgiem Morze Bałtyckie, Jezioro Łebsko, Rowokół, a także pozostały obszar ruchomych wydm. Wejście na Wydmę Łącką możliwy jest zarówno od strony Łeby, jak i Morza Bałtyckiego. Wśród innych wydm na wyróżnienie zasługują również, dochodząca do 56 m n.p.m. Wydma Czołpińska w zach. części SPN, Sowie Góry (35 m n.p.m.), Dąbie i Biała Góra (obie – 30 m n.p.m.).

Co istotne, dla ruchu turystycznego udostępniony jest niewielki fragment Wydmy Łąckiej, który jest wygrodzony specjalnymi sznurami. Ich przekraczanie, a także poruszanie się po nieoznakowanych ścieżkach jest surowo zabronione. Pamiętajmy o tym, gdy odwiedzimy już to miejsce. Poruszając się poza znakowanymi trasami, nie dość, że niszczymy przyrodę, to jeszcze zmniejszamy prawdopodobieństwo tego, że ów cud natury zobaczą kiedyś kolejne pokolenia. Szlak na ruchome wydmy koło Łeby rozpoczyna się we wsi Rąbka, leżącej ok. 2 kilometry na zachód od Łeby. Można się do niej dostać pieszo, rowerem lub meleksem z Rąbki, gdzie znajduje się także parking dla samochodów. Z tego miejsca do wejścia na Wydmę Łącką jest jeszcze 6 km. Po drodze warto odwiedzić Muzeum Wyrzutni Rakiet w Rąbce, będące pozostałością po niemieckim poligonie, na którym w czasie II wojny światowej testowano słynne rakiety V1 i V2. W ramach muzealnej ekspozycji prezentowane są dzisiaj rakiety z różnych okresów czasu oraz ich elementy, zabudowania z okresu wojny: bunkier dowodzenia, lej wyrzutni, fundamenty stacji radiolokacyjnych, fundamenty hali montażowej i inne militaria. W byłych poniemieckich pomieszczeniach urządzono też m.in. wystawę: „Łeba w starej fotografii”. Na terenie muzeum znajduje się również wieża widokowa. Muzeum jest placówka sezonową, czynną od maja do października.

Z innych atrakcji Słowińskiego Parku Narodowego warto też wymienić, znajdujące się zachodniej części parku: „Muzeum Przyrodnicze Słowińskiego Parku Narodowego” w Smołdzinie, „Muzeum Wsi Słowińskiej” w Klukach, latarnię morską w Czołpinie i wspomniane już na wstępie wzgórze Rowokół – najwyższe wzniesienie na Pobrzeżu Słowińskim, święta góra Kaszubów, z wieżą widokową oraz ścieżką przyrodniczą.