Kopalne pnie na brzegu Słowińskiego Parku Narodowego!

Kilka lat temu, w różnych miejscach polskiego Wybrzeżu, m.in. na obszarze Słowińskiego Parku Narodowego, morze odsłoniło pozostałości prehistorycznego lasu sprzed tysięcy lat. Potężne pnie na plaży ok. 5 km na zach. od latarni morskiej w  Czołpinie (w okolicach jeziora Dołgie Wielkie i Dołgie Małe), które ukazały się po okresie sztormów zimowych, wkrótce mogą ponownie zniknąć… Odsłonięte spod piasku przez fale Bałtyku pozostałości bukowo-dębowego lasu, strawionego przez pożar lub wyciętego przez naszych przodków, pochodzą prawdopodobnie sprzed 3,5 do 5 tys. lat.

Obszar, na którym niegdyś rosły, znajdował się z dala od linii brzegowej i dopiero z czasem został wchłonięty przez morze. Dzięki konserwującym właściwościom morskiej wody, pnie wyglądają zaskakująco „świeżo”. Dają wyobrażenie nie tylko o historii, ale pokazują, jak dynamicznie zmieniającą się tkanką jest miejsce styku morza i lądu. Morze regularnie odsłania i z powrotem zasypuje takie pamiątki, jednak za każdym razem wzbudzają one ogromne emocje wśród poszukiwaczy artefaktów i pięknych widoków, chętnych na podróż w czasie.

Historia tego obszaru związana jest z okresem ostatniego zlodowacenia i późniejszych zmian klimatu. Początkowo, po ustąpieniu lądolodu, pojawiła się na tym terenie tundra, która z czasem przekształcała się kolejno w tundrę krzewiastą, lasotundrę i wielogatunkowe lasy mieszane, typowe dla umiarkowanej strefy klimatycznej. W okresie od 8 do 5 tys. lat temu panowały tu lasy liściaste z dębem, lipą, wiązem i jesionem, powoli zmieniające się w jednogatunkowe lasy dębowe, a następnie dębowo-bukowe i bukowe, co miało miejsce około 2,5 tys. lat temu. Kilkaset lat później rozpoczęła się ekspansja sosny, która trwa do dziś.

Potwierdzają to przeprowadzone badania palinologiczne (analiza występowania pyłków roślin w glebie i torfie) oraz datowanie metodą wykorzystującą izotop węgla C¹⁴. Świadkami historii przemian szaty roślinnej są także okresowo wymywane przez fale pnie potężnych drzew, dobrze zakonserwowane słoną wodą Bałtyku.

Reliktowy (ponad 200-letni) las bukowy i dębowo-bukowy można współcześnie podziwiać w Słowińskim Parku Narodowym na przykład na ścieżce przyrodniczej „Klucki Las”, która prowadzi przez obszar ochrony ścisłej „Klukowe Buki”, a prawie 200-letnie sosny na ścieżce „Światło latarni” w Czołpinie.

Zapraszając do Słowińskiego Parku Narodowego przypominamy, że jest to obszar objęty najwyższą formą ochrony przyrody w Polsce i należy go traktować z ogromnym szacunkiem tak, aby następne pokolenia również mogły korzystać z jego walorów przyrodniczych, historycznych i kulturowych. Wybierając się na szlaki turystyczne nie zapominajmy o odpowiednim przygotowaniu do długich tras i zmiennych warunków atmosferycznych.

Źródło zdjęć i informacji: Słowiński Park Narodowy (FB, foto: A. Poerling)